علائم خرابی وایر شمع خودرو

آشنایی با وایر شمع خودرو

وایر ها یا (high tension cables or spark plug wires) در خودرو نقش انتقال ولتاژ فشار قوی( تا ۴۵۰۰۰ کیلو ولت) از کویل به شمع را دارند.وایر ها نمی توانند اسب بخار را اضافه کنند (علی رغم اینکه بعضی از آنها از تولیدکننده ها و فروشنده ها ادعا می کنند)، اما می توانند با هدایت خوب و در کنار ویژگی های همچون جلوگیری از عدم انتشار امواج الکترومغناطیسی و تداخل رادیویی  ولتاژ جرقه را بهتر هدایت کنند همچنین در اثر حرارت و ارتعاش، کربن موجود در سیم ممکن است ازبین رفته و باعث کاهش جریان ولتاژ بین کویل و شمع گردد. برای کارآیی بهتر موتور، وایر باید به صورت دوره جایگزین شود.

درخودروهای مجهز به موتور بنزینی، برای احتراق سوخت درون موتور، نیاز به ایجاد جرقه است. این جرقه توسط شمع با انتقال برق ولتاژ بالا توسط وایر شمع از کویل، صورت می پذیرد. ویژگی و کیفیت وایر شمع به صورتی باید باشد که نوسانات قوی الکتریکی و پارازیت (امواج مزاحم) ایجاد نکند. ساختار وایر شمع شامل بخش رساناى جریان الکتریکى و بدنه عایق آن است.

ساختار و جنس وایر شمع خودرو

وایر شمع یک سیم یا کابل است که در دو سمت خود ساختار مشخصی به منظور انجام وظیفه‌اش دارد. دو سر آن درپوش‌های پلاستیکی با توجه به فرم هر طرف تعبیه می‌شود که وظیفه‌ عایق برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به محل اتصال وایر به کوئل یا شمع را برعهده دارد. چرا که هرگونه نفوذ آب به اتصالات وایر منجر به مختل شدن عملکرد وایر و حتی روشن نشدن موتور می‌شود. یک سر آن ساده و منتهی به فیشی فلزی برای اتصال به کوئل یا دلکو است. درپوشی لاستیکی پس از اتصال روی این فیش کاملا ثابت می‌شود به نحوی که همه‌ منافذ را می‌پوشاند. جنس لاستیک درپوش در سری متصل به شمع کیفیت و قابلیت‌های عایق‌بندی بیشتری دارد چرا که این قسمت از اهمیت بیشتری برخوردار است. این درپوش که بزرگتر نیز طراحی می‌شود از پلاستیک‌های ارتجاعی ساخته شده است.

در داخل این درپوش، یک مفتول فلزی دیده می‌شود که به شمع متصل می‌گردد. بخش انتهایی این مفتول برای جلوگیری از استهلاک و کاهش تاثیر ارتعاشات و حرارت کمی‌ برجسته‌تر طراحی می‌شود. این مفتول به بخش رسانای کابل وایر متصل می‌شود. بنابراین وایر شمع در شکل ظاهری دارای بخش‌های زیر است:

  • کابل میانی (کابل انتقال)
  • درپوش‌های لاستیکی
  • مفتول اتصال به شمع
  • فیش اتصال به کوئل یا دلکو

 

البته این نگاه وجود دارد که هر چه مقاومت وایر کمتر باشد بهتر است! که این قضیه تا حدی صحیح است به شرطی  که بعضی پارامتر ها در طراحی وایر لحاظ شده باشد که شامل :

۱.عدم ایجاد تداخل (EMI یا RFI) برای اجزای الکتریکی مجاور

۲.مقاومت در برابر دمای بالا و داشتن کارایی لازم در دماهای بسیار پایین

۳.مقاومت مکانیکی بالا(کششی)

۴.هدایت خوب

 

انواع کابل وایر شمع

کابل های وایرشمع با چهار نوع رسانای مسی ، مقاومتی ، راکتیو، رسانای فولادی طبق اصول استاندارد های بین المللی ساخته می شود .

وایرهای شمع خودرو معمولا از جنسی مقاوم و با دوام ساخته می شوند. چون قطعه متحرکی نیستند خورده نمی شوند. و اگر در نگهداری و بازدید از آنها دقت کافی را داشته باشید کمتر دردسرساز می شوند. اما در صورتیکه موتور خودرو خوب کار نکرد یا روشن نشد و شک کردید ممکن است مشکل از وایر شمع خودروی شما است بررسی آن کار ساده ای است.

بازرسی وایر شمع خودرو

 

تنها مشکلی که برای وایر شمع ممکن است پیش آید این است که عایق آن صدمه ببیند و الکتریسته از مسیری که نادرست جریان پیدا کند. جریان الکتریسیته باید به شمع برسد و عایق لاستیکی وایر شمع  وظیفه دارد از نشت آن به مسیری غیر از شمع ها جلوگیری کند. برای اینکه در سر شمع ها جرقه داشته باشیم باید این ولتاژ آنقدر بالا باشد که جرقه مسیر خود را از فاصله هوایی ببندد و این ولتاژ بالا سبب جریان های خزشی در عایق های صدمه دیده می شود و به مرور مسیر جریان خزشی می سوزد و یک مسیر کربنی ایجاد می شود و رسانایی مسیر نشتی بیشتر می شود و عملاً جریان فقط از این مسیر می گذرد، چون ولتاژ سر شمع ها به دلیل این اتصالی ناخواسته عایق افت می کند و به حداقل مقدار تشکیل جرقه نمی رسد. در این هنگام است که موتور بد کار می کند یا خاموش می شود چون جرقه تشکیل نمی شود و انفجاری در داخل سیلندر نداریم یا سوخت به خوبی نمی سوزد.

بازرسی چشمی کابل را با استفاده از یک چراغ قوه انجام می دهیم.آسیب فیزیکی به کابل یا کلاهک ها مانند بریدگی و خوردگی و علائم سوختگی را چک کنید.

با کشیدن دست در مسیر وایر شمع معیوب برق گرفتگی را احساس میکنید.

با روشن کردن موتور و نگاه کردن به جرقه های الکتریکی یا گوش دادن به سر و صدا ممکن است نشت الکتریکی با ولتاژ بالا را پیدا کنید.

با استفاده از اتصال یک سیم روکش دار به بدنه و یک پیچ گوشتی و  کشیدن پیچ گوشتی در طول اطراف  وایر اگر قوس  از وایر به پیچ گوشتی مشاهده شد ، وایر معیوب است.

با استفاده از پاشیدن اسپری آب به اطراف وایر معیوب  قوس الکتریکی رخ می دهد .

مقاومت وایر متناسب با  کتابچه کارخانه خودرو را اندازه گیری کنید.

علائم خرابی وایر شمع خودرو

علائم خرابی وایر شمع خودرو ها به صورت چشمی قابل دیدن نیست و باید آنها را هر بار هنگام تنظیم موتور مورد بررسی قرار داده و پس از گذشت یک سال در صورت مشاهده ترک یا پارگی وایر بهتر است تعویض گردند. 

عمدتا ترک و بریدگی در وایرها قابل رویت میباشد ولی بعضی از آنها دارای عایق سیلیکونی میباشند که وجود عیوب یاد شده در آنها را نمیتوان رویت نمود.(روش تشخیص وجود ترکهای ریز در وایر:هنگام روشن بودن خودرو و هوای تاریک اطراف وایروجود جرقه نشاندهنده وجود ترک میباشد. )

معایب استفاده از وایرشمع های غیراستاندارد

  • کاسته شدن قدرت موتور
  • بالارفتن دمای موتور به دلیل  فشار مضاعف برموتور
  • سوخت ناقص موتور و افزایش مصرف سوخت خودرو
  • ریپ زدن موتور و لرزش موتور
  • بالارفتن آلایندگی گازهای خروجی اگزوز
  • برق دزدی در هنگام نشت بنزین و انفجار خودرو
  • ذوب شدن سر شمع و پلاتین و الکترود میانی

نکات مهم در مورد تعویض وایر شمع خودرو

1- هر وایر فقط باید به شمع خودش وصل شود(جا به جا وصل نشود)
2- همه وایر شمع ها باید یکجا تعویض گردد و وایرهای تعویضی بهتر است از همان جنس قبلی انتخاب شوند.

 و این نکته را در نظر داشته باشید که یک وایر معیوب نه تنها ممکن است سبب بد کار کردن موتور شود بلکه سبب افزایش مصرف سوخت خودروی شما هم خواهد شود. یا ممکن است بنزین نسوخته وارد مسیر اگزوز شود و کاتالیست های گرانقیمت شما را خراب کند. و همچنین بسیار اتفاق افتاده است که نشتی بنزین و جریان الکتریسیته در موتور به صورت همزمان وجود داشته است و سبب آتش گرفتن خودرو شده است! ممکن است برای شما هم اتفاق بیفتد پس بهتر است این بازدید ها را جدی بگیرید.

در صورتی که روکش وایرها آسیب دیده باشد هنگام تماس دست با آنها احتمال برق گرفتگی نیز وجود دارد.